2020 yılından itibaren yaşanan pandemi sürecindeki kapanma sırasında ve sonrasında müstakil tipte bahçeli evlere olan talep daha da arttı. Kişilerin izole bir yaşam isteği, ufak bahçe sahibi olabilme hayali, kendi ürününü yetiştirebilme ayrıcalığı ve ev konforundaki müstakil bahçesinde vaktini geçirme arzusu, talep artışının en önemli sebepleri arasında yer alıyor. Pek çok insan bu gerekçelerle, ihtiyaçtan ötürü boş durumda olan, ulaşımı kolay, üzerinde yapı yapılabilen arsalara, ufak (250-2000 m2 civarında) bahçelere/tarlalara yönelerek, satın alma gerçekleştirdi. Müstakil ve bahçeli yapılara olan talep sonucunda; hobi bahçesi, bağ evi, prefabrik ev, tiny house, kiralanabilir arsa/tarla vb. kavramların hayatımıza girdiğini görüyoruz.

Özellikle büyükşehirlerde yoğun kalabalık içinde yaşayan kişilerin, bu tür yer arayışları son dönemde daha da arttığı için, talebe bağlı olarak arsa/bahçe/tarla fiyatlarının yükseldiğini gözlemliyoruz.

Yazımızda; ülkemizde metropol ve en kalabalık şehir olan İstanbul iline yakın konumda, ulaşımı kolay ve doğası ile de tercih edilen Bursa ilini mercek altına aldık.

Bursa İlinde son dönemlerde arazi tercihleri en çok; Nilüfer, Mudanya, Osmangazi, İznik, Karacabey ilçelerinde yoğunlaşırken, en az tercih edilen ilçelerin ise Harmancık, Büyükorhan ve Orhaneli olması dikkat çekiyor. İlçe merkezine kısmen daha uzak mesafede yer alan bahçeler; alan büyüklüğü, konum, altyapı hizmetleri, manzara ve ulaşım imkanlarına göre yaklaşık 25-750TL/m2 fiyatıyla alıcı bulabiliyor. İlçe merkezine yakın konumda olan bahçeler ise 750-2.250TL/m2 bedellerle satılabiliyor.

İlçe bazında ortalama arazi satış bedellerine altta yer alan tabloda yer veriliyor. Arazi büyüklükleri; hobi bahçesi, prefabrik ev, tiny house olarak daha çok tercih edilen 250m2-2.000 m2 arası baz alınmıştır. Genel olarak göl manzarası, deniz manzarası olan bölgelerde yer alan araziler daha çok tercih ediliyor.

 

Tablo1: Bursa İlinde İlçe bazında ortalama arazi (250-2000 m2 arasında tarım alanında kalanlar) satışbedelleri

Söz konusu bahçelerde, kişiler kendilerine ait müstakil bahçeleri üzerine bağ evleri yapmayı tercih ediyor. Talebe karşın da inşaat firmaları, kolay taşınabilir ve kurulabilir ev seçenekleri tiny house ve prefabrik evleri modernize ederek alıcılara sunuyorlar. Bu evler betonarme olmaması, daha basit tarzda ve hızlı teslim edilmesi, maliyetlerinin betonarme yapılara göre düşük olması sebebiyle oldukça talep görüyor.

“Tekerlekli Tiny House” küçük mobil/taşınabilir ev anlamına gelirken, izne tabi olmadığı için, imar kanunu gereği yapılaşma izni olmayan, imar sorunu olan yerlerde inşa edilebiliyor. Ayrıca İmar Kanunu bakımından bir izin-ruhsat alınması gerekmiyor. İmarlı bir arsaya ya da tarla vasıflı bir araziye konulabiliyor. Tekerlekli Tiny House (Mobil Ev); Karayolları Trafik Yönetmeliği kapsamında, tip onay belgesi bulunan, plakalı ve ruhsatlı olarak yasal bakımdan "Çekme Karavan" niteliğinde bulunuyor. Kara yolunda tekerlekli eviniz ile yola çıkmak için herhangi bir izne ihtiyaç duyulmuyor Bir araç olarak geçtiği için, kendine ait ruhsatı olan Tiny house modelleri, motorsuz kullanıldığı için herhangi bir vergiye de tabi değil. Ayrıca aidatlar, ısınma, soğuma, havalandırma, elektrik, doğalgaz vb. masraflarından tasarruf sağlayarak, doğa ile uyumlu ve sürdürülebilir yaşam tarzıyla pek çok katkı sağladıklarını biliyoruz.

“Tekerlekli Tiny House” elektrik ihtiyacını güneş panelleri ile, su ihtiyacını su deposu ile karşılıyor. Kurulacağı arazinin topografik olarak düz ve araç ile ulaşımın mümkün olması gerekiyor. Tekerlekli Tiny House’ların çekilebilmesi için 4x4 ya da pick up tarzı araçlara ihtiyaç duyuluyor. Bir dezavantaj olarak ise temiz su, pis su ve atık yönetimi konusunda zorluk yaşanması olası. Alan dar olduğundan çok sıcak ve çok soğuk hava koşullarında havalandırma problemi olabiliyor. Tarım alanları üzerinde daha çok tercih edilmesi sebebiyle, bir müddet sonra çevreye kirlilik problemleri yaratabileceği de düşünülüyor.

Tiny Houselar genel olarak 1+1, 2+1 seçenekleri ile tasarlanarak, açık kullanımında net 20m2-50m2 civarında alan büyüklüklerinde inşa ediliyor. Tiny House’ların güncel satış bedelleri malzeme kalitesi, alan büyüklüğüne göre değişmekte olup yaklaşık 250.000-600.000TL bedellerinde satışa sunuluyor. Ayrıca Bursa ilinde halihazırda arazi üzerine kurulu, altyapısı tamamlanmış, parselasyonu yapılmış, mobilyaları mevcut durumda satışa sunulmuş Tiny House projeleri de mevcut. Genellikle göl manzarası olan bölgelerde yapılanan projeler, yaklaşık 300m2-500 m2 bahçe üzerine 20-50 m2 civarında kullanıma hazır tiny houselar, ortalama 900.000-1.100.000TL bedellerde satışa sunuluyor.

Mobil evler dışında prefabrik evlere de yoğun bir talep bulunduğunu gözlemliyoruz. Ancak prefabrik evler için yapı ruhsatı zorunluluğu bulunabiliyor. Prefabrik ev yapma talebi olan kişilerin ilgili belediye yetkililerinden talep edilen yasal evraklar ile ilgili görüş alması gerekiyor. Prefabrik evler, su ve elektrik altyapısı olan, arazi eğimi uygun araziler üzerine yapılabiliyor. Prefabrik ev yapan inşaat firmaları, tek katlı ve 2 katlı prefabrik evler tasarlayabiliyor. 1+0, 2+1, 3+1, 20 m2 ila 120 m2ye kadar seçenekler mevcut. Saha betonu ve kurulum dahil prefabrik ev fiyatları, halihazırda 3.000-3.500TL/m2 bedellerle satılıyor. 2+1, 70 m2 civarında prefabrik ev talebi olanların yaklaşık ödemesi gereken maliyet ~200.000-250.000TL civarında.

Pandemi sonrasında müstakil evlere olan talebin oldukça arttığı bilinen bir gerçek. Ancak kişiler betonarme tarzda olan müstakil yapılar için katlanılması gerek yüksek maliyetler (ortalama 5.000-8.000TL/2m2) sebebiyle, daha uygun alım imkanlarına sahip tiny house-mobil ev ve prefabrik evlere yönelebiliyor. Barınma sorunu her geçen gün artmakla beraber, bu talebe ilişkin farklı alternatifler sunulmaya devam ediyor. Umarım ki herkes kendi ihtiyacına ve tercihlerine yönelik evini bulup satın alabilir ya da inşa edebilir...